Inleiding

Moet je nu wel of geen groepsplannen maken, is dit verplicht? Wat is eigenlijk het alternatief? Hoe maak je een goede planning zonder dat dit veel tijd kost? Om dit goed te bekijken is het belangrijk om na te denken over het grotere geheel, waarom plan je de leerstof, tot in welk detail moet je dit doen en wat is haalbaar? In dit artikel kijken we breder dan alleen de groepsplannen, we bespreken hoe je het plannen en volgen in het basisonderwijs vorm kunt geven op een manier die veel oplevert met een minimum aan administratieve last. Daarbij nemen we het programma Klasseplan als uitgangspunt.

Waarom plannen?

Waarom zou je leerstof plannen, is het volgen van de methode niet genoeg? Het antwoord daarop is dat een methode wel uitleg geeft en oefenstof, maar dat dit niet precies aansluit bij de situatie in jouw groep. Dus ja, de methode geeft een goede handreiking, maar jij zult deze toch goed moeten inplannen om tegemoet te komen aan je eigen planning, met als doel om aan te sluiten bij wat je leerlingen nodig hebben.

De uitgangspunten

Er zijn een aantal uitgangspunten die we hanteren als we kijken naar de redenen voor een goede planning.

1. Om aan te sluiten bij de onderwijsbehoeften van je leerlingen is een goede planning noodzakelijk. Dat gaat verder dan het volgen van de methode, om te kunnen differentiëren is een nauwkeurig planning een basisvoorwaarde. Niet voor elk kind een eigen leerlijn maar bijvoorbeeld in drie niveaugroepen per vak.
2. De leerstofdoelen vormen de basis van je planning, deze leerstofdoelen vormen samen de leerlijn. Dit kan gaan om de leerstofdoelen vanuit de methode, maar ook methode onafhankelijke leerstofdoelen kunnen een leidraad vormen.
3. Je betrekt de leerlingen bij hun planning, zij moeten inzicht hebben in welke leerstofdoelen op welk moment aan bod komen. Een stap verder kan zijn dat ze zelf ook onderdelen inplannen, in ieder geval is het belangrijk om je leerling goed inzicht te geven in de planning van bijvoorbeeld de komende week.

De praktijk met Klasseplan

Hoe ziet dit eruit in de praktijk met Klasseplan? We geven hier de hoofdlijnen aan, de technische handleiding is te vinden op Klasseplan.

De jaarplanning. In de jaarplanning kun je van de meeste methodes de planning importeren. In die planning staan ook de leerstofdoelen in leerlingtaal, deze zijn al ingevoerd door Klasseplan.  Door eerst op jaarniveau te plannen heb je een overzicht van het aantal weken dat je nog over hebt om zo ruimte in je planning te houden.

De periodeplanning. Na het importeren van de planningen in de jaarplanning kun je eenvoudig een groepsplan maken, het groepsplan is dan meteen een periodeplanning. Op dit groepsplan staan de leerstofdoelen die de komende weken (voor de periode die je zelf kiest) aan bod komen. Je kunt per subgroep aangeven wat de belangrijkste onderwijsbehoeften van je leerlingen zijn en wat de einddoelen zijn. Je kunt er ook voor kiezen om de onderwijsbehoeften in je leerlingvolgsysteem te noteren en geen groepsplan te maken. Wat dan wel nodig is, is het volgen van de leerlingen door middel van een logboek. De inspectie wil immers weten waar je leerlingen op uitvallen en wat jij er aan hebt gedaan om dit hiaat bij te werken. Op het groepsplan kun je dit noteren, dan is het wat algemener, in het logboek kun je leerlingen nauwkeurig volgen per vakgebied, zie de omschrijving hiervan verderop in dit artikel.

De weekplanning. Vanuit de jaarplanning kun je de weekplanning opstellen. In Klasseplan wordt deze weekplanning automatisch gegenereerd, met planning en leerstofdoelen. In de weekplanning kun je deze vervolgens aanpassen naar je eigen wensen en situatie. Je kunt lesvormen toevoegen en eigen planningen en leerstofdoelen toevoegen of de bestaande onderdelen aanpassen. Op deze manier genereer je voor jezelf een weekoverzicht (het rooster) en voor de leerlingen een weektaak (planning en doelen) op maat.

De dagplanning: het digitale logboek
In het digitale logboek kun je per vakgebied aangeven wat je opviel. Je hebt de mogelijkheid om de opmerking te koppelen aan één of meer leerlingen, zo kun je later per leerling terugzien welke opmerkingen je hebt gemaakt. Daarbij kun je een actie koppelen aan een logboekitem, je geeft bijvoorbeeld aan of een leerling extra instructie nodig heeft. Deze actie koppel je aan een dag zodat deze meteen zichtbaar wordt op het digitale rooster. Op deze manier ziet je duo-collega of jijzelf meteen staan wat er die dag aan extra acties nodig is. Alle logboekitems verschijnen in een tijdlijn waarin je ook kunt filteren, zo kun je bijvoorbeeld snel iets terugvinden van een bepaald vak. Aan het eind van een periode kun je een overzicht uitprinten waarin je kunt selecteren op vakgebied of op een leerling. Zo kun je snel een overzicht krijgen van alle items van een leerling voor bijvoorbeeld rekenen. Door op deze manier te werken heb je meteen de overdracht naar je duo-collega geregeld en heb je meer inzicht in de acties die je hebt ondernomen om een leerling verder te helpen. Omdat je op deze manier de acties koppelt aan een leerlijn en leerling zou je kunnen overwegen om het groepsplan niet in te vullen, maar juist het digitale logboek een goede plek te geven in je dagelijks handelen. Meer uitleg over het digitale logboek vind je hier.